Khi người cao tuổi thiếu/ không hợp tác với sự chăm sóc của con

Những biểu hiện thường thấy của sự thiếu/ không hợp tác

Khi chăm sóc cha mẹ, con cháu sẽ dễ dàng nhận thấy sự thiếu/ không hợp tác của cha mẹ họ thông qua những biểu hiện sau:

• La hét, than thở, phàn nàn về bệnh tật, mệt mỏi của cơ thể
• Đòi hỏi, yêu cầu quá mức những việc cho bản thân
• Thiếu vận động, không đi lại, tập luyện, thường nằm
• Buộc tội con cháu thiếu quan tâm, chăm sóc, thậm chí cho là bị bỏ rơi
• Coi thường, khinh thường, xúc phạm con cháu khi đang chăm sóc mình.

Gốc rễ của sự thiếu/ không hợp tác

Sự thiếu/ không hợp tác của cha mẹ đều có những căn nguyên. Nhận diện những căn nguyên này sẽ giúp cho người chăm sóc cảm biết để điều chỉnh hành vi của mình và có cách chăm sóc phù hợp.

• Lạm dụng sự nuông chiều có xu hướng trở thành một căn bệnh của một số người cao tuổi, nhất là khi sự nuông chiều này đã có từ khi họ còn trẻ. Trong một số gia đình, cha hoặc mẹ hoặc cả hai được con cái nuông chiều. Sự nuông chiều này khiến họ cảm thấy dễ chịu, thậm chí coi mình là người quan trọng mà không quan tâm nhiều đến cảm nhận của con cháu. Thói quen được nuông chiều và đòi hỏi sự nuông chiều đó dần được củng cố hơn khi họ gặp những vấn đề về sức khỏe, và có cơ hội thái quá mọi việc.
• Người cao tuổi có các vấn đề và suy giảm về sức khỏe thể chất và sức khỏe tâm thần khiến họ đau đớn, suy giảm nhận thức, sa sút trí tuệ…   
• Cảm xúc thay đổi theo chiều hướng tiêu cực hơn. Tuổi già gắn liền với mọi bộ phận cơ thể bị thoái hóa, đặc biệt là não (cách gọi thông thường là teo não), cảm xúc có thể trở nên cực đoan. Những biểu hiện như bướng bỉnh hơn, hay tranh cãi, nhầm lẫn, hoang tưởng,… xuất hiện và dần trầm trọng hơn.

Cách thực hành chăm sóc an toàn

Chúng ta không thể không chăm sóc cha mẹ khi về già. Nhưng trải nghiệm với sự thiếu/ không hợp tác của cha mẹ cũng sẽ khiến chúng ta có nguy cơ lo lắng, căng thẳng, trầm cảm. Chính bản thân chúng ta cũng cần phải nhận biết và có cách thực hành chăm sóc an toàn sao cho cả cha mẹ và chúng ta đều cảm thấy thoải mái và dễ dàng hơn. Dưới đây là một số gợi ý:  

• Chấp nhận sự thật rằng, người già sẽ không thay đổi, mà chính mình mới là người phải thay đổi. Điều này giúp bạn không trông chờ vào sự thay đổi của cha mẹ, mà buộc mình phải tìm ra cách thức để xử lý.
• Nhận ra căn nguyên và lý do đằng sau hành vi thiếu/ không hợp tác của cha mẹ.
• Không bị cuốn vào tình trạng hỗn loạn và cho phép suy nghĩ, lời nói và hành vi của cha mẹ làm thay đổi suy nghĩ, tâm trạng và kế hoạch của mình, đặc biệt, tránh cãi cọ, trả đũa cha mẹ. Việc bị cuốn vào các cuộc nói chuyện không mấy tích cực như này sẽ khiến cho cả cha mẹ và chúng ta đều phải chịu những tổn thương về lòng tin, cảm xúc, thất vọng, oán giận trong thời gian dài. Điều này không tốt cho việc chăm sóc. Hãy tham gia các cuộc nói chuyện bằng việc sử dụng những ngôn ngữ tích cực.
• Xem xét, kiểm tra lại bản thân để biết những hạn chế của mình. Điều này giúp chúng ta cải thiện cách chăm sóc của mình với cha mẹ
• Chia sẻ những khó khăn, sự thất vọng của mình với gia đình, với bạn bè thân thiết hoặc thậm chí có thể tìm đến những người trợ giúp khác, đặc biệt là của những nhà chuyên môn như bác sĩ, nhà tham vấn…
• Trong một vài trường hợp sau khi đã đánh giá tình hình để đảm bảo rằng sức khỏe cha mẹ chúng ta chưa quá tệ và họ vẫn có thể hiểu những gì chúng ta đang làm, cần đặt ra những giới hạn và yêu cầu cha mẹ mình thực hiện nghiêm túc. Hãy nghiêm khắc khi thực hiện điều này.
• Có một kế hoạch dự phòng và, nếu cần thiết thì đó một kế hoạch rút lui. Nói với cha mẹ của bạn rằng nếu họ vượt quá giới hạn với bạn, bạn sẽ rời đi và họ sẽ phải sử dụng dịch vụ chăm sóc (thuê người giúp việc hoặc vào các cơ sở chăm sóc người cao tuổi như viện dưỡng lão).  
• Nhận biết khi nào và thời điểm nào chúng ta không thể xử lý tình huống một mình. Đó là thời điểm mà cha mẹ sẽ có thể tốt hơn nếu ở trong một điều kiện chăm sóc dài hạn thích hợp.  
• Luôn có các địa chỉ và số điện thoại cần thiết để liên lạc. Đó là thông tin về người thân trong gia đình, bác sĩ, các cơ sở chăm sóc y tế và các dịch vụ khẩn cấp để bạn sẵn sàng chuẩn bị cho những tình huống xấu.  
• Việc chăm sóc cha mẹ là một thách thức và chúng ta phải xác định đó là một công việc lâu dài, cần thời gian và sức lực. Mặc dù đây là thời điểm tập trung dành cho cha mẹ, nhưng chúng ta cũng cần có cuộc sống của mình với những người thân thiết khác. Đừng bỏ bê bản thân và gia đình riêng của mình. Hãy phân bổ thời gian để cần và chăm sóc họ và cũng để cân bằng chính mình khi việc chăm sóc cha mẹ trở nên quá mệt mỏi. Chúng ta cũng cần có nguồn hỗ trợ từ chính những người thân yêu này để bảo vệ sức khỏe thể chất và tinh thần tránh những điều không tích cực từ việc chăm sóc cha mẹ gây nên.

Việc thiếu/ không hợp tác với sự chăm sóc của con là điều cũng khá thường thấy khi cha mẹ chúng ta về già. Chính vì vậy, để việc chăm sóc được an toàn, chúng ta cần có nhận biết được tình trạng của cha mẹ và có cách thức chuẩn bị và chăm sóc phù hợp để nếu gặp phải tình trạng thiếu/ không hợp tác của cha mẹ, chúng ta vẫn có cách xử lý để không để việc chăm sóc trở thành một gánh nặng cho bản thân mình.

Minh Thu  

--------------

Ảnh minh họa: Nguồn: https://thammyviencharm.vn/nhung-ly-do-ban-nen-lua-chon-dich-vu-cham-soc-nguoi-gia/