(Tamly) – Xây dựng trường học hạnh phúc cần được thực hiện một cách tổng thể trên toàn hệ thống trong tổ chức nhà trường. Hiểu về những yếu tố và khả năng tác động của nó đến cảm nhận hạnh phúc của người học sẽ là những gợi ý hữu ích. Nghiên cứu của chúng tôi đã phát hiện ra rằng mối quan hệ xã hội lành mạnh, tích cực và vị trí, giá trị của người học được khẳng định trong mối quan hệ đó là những điều cốt lõi mang lại hạnh phúc cho học sinh.
Nghiên cứu định lượng được thực hiện trên 583 học sinh từ lớp 6 đến lớp 12 tại 3 trường phổ thông ở Hà Nội và Hải Phòng. Các yếu tố được đưa vào để tìm hiểu khả năng tác động đến hạnh phúc của người học gồm: bạn bè, thầy cô, giá trị bản thân và học tập.
Kết quả nghiên cứu cho thấy, cả 4 yếu tố trên đều chi phối đến cảm nhận hạnh phúc của học sinh. Trong đó, ba yếu tố quyết định nhiều nhất đó là bạn bè, thầy cô và giá trị bản thân. Học tập không phải là yếu tố quyết định. Cụ thể như sau:
Yếu tố bạn bè: Những học sinh được bạn bè tôn trọng, có người bạn tin tưởng để tâm sự, được nhận lời khuyên chân thành từ bạn bè là những điều giúp các em hạnh phúc. Trong khi việc bị bạn lờ đi những ý kiến là điều khiến đứa trẻ có khả năng cảm thấy bất hạnh. Trong đó được bạn bè tôn trọng và được nhận lời khuyên chân thành từ bạn bè là điều có ý nghĩa nhiều nhất với hạnh phúc của trẻ.
Yếu tố thầy cô: Khi thầy cô đối xử công bằng với học sinh và đánh giá cao sự tiến bộ của các em là điều có khả năng khiến học sinh hạnh phúc. Bên cạnh đó, những học sinh có thể tâm sự với thầy cô, có thầy cô mà các em yêu quý ở trường cũng sẽ giúp học sinh hạnh phúc hơn. Một điều thú vị mà chúng tôi phát hiện thấy, việc được thầy giáo làm chủ nhiệm cũng là điều có khả năng khiến học sinh hạnh phúc khi ở trường. Trong đó, được đối xử công bằng dường như là điều học sinh cần nhất ở thầy cô để các em được hạnh phúc.
Yếu tố giá trị bản thân: Khi học sinh cảm thấy mình có những đóng góp cho tập thể, và những đóng góp đó được mọi người công nhận sẽ là điều có khả năng khiến trẻ hạnh phúc. Đặc biệt là sự công nhận như ý kiến của các em được mọi người lắng nghe, ủng hộ là điều có giá trị đối với hạnh phúc của trẻ.
Yếu tố học tập: Áp lực học tập về điểm số và thứ tự xếp hạng trong lớp là điều có khả năng khiến trẻ bất hạnh. Cùng với đó là việc lo lắng về vấn đề thi cử và bị quá sức trong các bài kiểm tra.
Như vậy, học tập là nhiệm vụ chính của học sinh nhưng đây lại không phải là yếu tố giữ vai trò quyết định cho hạnh phúc của trẻ ở trường học. Thay vào đó, người học hạnh phúc khi các em có mối quan hệ xã hội tích cực và vị trí của các em được khẳng định trong mối quan hệ đó. Vì vậy, thiết lập một mạng lưới quan hệ xã hội mang tính hỗ trợ, chia sẻ và đề cao giá trị người học là điều cần thiết để học sinh có được trải nghiệm hạnh phúc tại trường.
TrangDang
--------------------------------------
Để biết thêm nội dung chi tiết của kết quả nghiên cứu, xin vui lòng xem thêm ở tài liệu dưới đây
*Phan Thị Mai Hương và Đặng Thị Thu Trang (2018). Ảnh hưởng của các yếu tố trường học đến hạnh phúc ở trường của học sinh. Hội thảo khoa học Quốc tế Tâm lý Học đường lần thứ 6 “Vai trò của tâm lý học trường học trong việc đảm bảo sức khoẻ tâm lý cho học sinh và gia đình”. NXB Đại học Sư phạm. 647-655.