Mẫu khảo sát bao gồm 355 học sinh THPT hiện đang có bạn thân là người khác giới. Các em này đang học tại một số trường THPT trên địa bàn Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh. Để tìm hiểu mối quan hệ với bạn thân khác giới, ngoài các câu hỏi liên quan đến tình bạn của các em, các câu hỏi liên quan đến lý do khiến các em kết thân với bạn khác giới được thiết kế theo thang điểm từ 0-10, tương ứng với các phương án theo mức độ đúng tăng dần: 0: Hoàn toàn không đúng – 10: Hoàn toàn đúng.
Điểm qua về đặc điểm của tình bạn khác giới, kết quả cho thấy, hầu hết các em chơi với những người bạn cùng tuổi (chiếm 93,7%), hơn 1/2 số em có bạn khác giới cùng học chung trường. Trung bình số bạn thân khác giới là 2,58 người (dao động từ 1-21 bạn, trong đó 92,5% số em có từ 1-5 bạn). Đặc biệt là độ dài trung bình của tình bạn thân khác giới ở học sinh lớp 10 là 43,6 tháng. Điều này cho thấy, tình bạn của nhiều em đã bắt đầu từ những năm học tập ở trường trung học cơ sở và kéo dài đến tận hiện tại. Có 61,3% số em đã chơi cùng trong nhóm trước khi kết thân. Có thể thấy rằng tình bạn khác giới của các em khá bền vững. Bạn thân khác giới của hầu hết học sinh THPT có cùng độ tuổi. Số học sinh có bạn thân khác giới học chung trường, kết thân với bạn khác giới trong một nhóm bạn lớn hơn số học sinh có bạn khác giới học khác trường, không chơi chung với bạn khác giới trong một nhóm bạn.
Vậy, điều gì khiến các em trở nên thân thiết? Kết quả cho thấy rằng, nhận được sự ủng hộ/ giúp đỡ từ người bạn khác giới chính là lý do thúc đẩy nhiều nhất khiến các em có một tình bạn thân thiết (ĐTB=7,86), tiếp đến là sự chia sẻ của người bạn (ĐTB=7,80). Sự hấp dẫn nhau về mặt tính cách giữa hai người khác giới cũng là điểm khiến các em xích lại gần nhau (ĐTB=7,13). Những điều này tạo nên sự gần gũi, hiểu biết lẫn nhau; từ đó mà tình bạn của các em phát triển. Ở gần nhà nhau, ngồi học cạnh nhau cũng là một yếu tố thúc đẩy các em kết bạn với nhau (ĐTB= 6,43). Ở gần nhà, ngồi học cạnh bạn khác giới tạo cơ hội cho tình bạn nảy sinh và trở nên thân thiết do có điều kiện trò chuyện, tiếp xúc, tìm hiểu nhau nhiều hơn.
Xem xét lý do kết bạn của học sinh THPT theo các nhóm khác nhau, kết quả cho thấy, có sự thống nhất, đồng nhất giữa nam và nữ về những điều thúc đẩy các em tìm kiếm và lựa chọn người bạn thân khác giới của mình; các em đang sinh sống ở nội thành có xu hướng kết thân vì các em thấy hợp nhau vể sở thích, tính cách, vì nhận được sự ủng hộ, giúp đỡ của người bạn nhiều hơn so với những lý do này ở các em đang sinh sống ở ngoại thành; các em khối 10 có xu hướng kết thân vì những đặc điểm cá nhân của người bạn (tính cách, sở thích) nhiều hơn so với các em khối 11, trong khi đó xu hướng kết thân của các em khối 12 là vì nhận được sự hỗ trợ, ủng hộ của người bạn nhiều hơn so với các em khối 11 (p<0,05). Điều này cho thấy, bản thân một tình bạn thân khác giới đã có những điểm đặc biệt và chính nó đã tạo nên sự khác biệt ngay từ lý do kết bạn.
Tóm lại, tình bạn với một người bạn thân khác giới là một phần quan trọng, có thể bắt đầu từ những năm trung học cơ sở và kéo dài đến tận những năm trung học phổ thông. Sự chia sẻ, trao đổi với nhau là những cơ hội cho các em tiếp xúc và hiểu nhau, từ đó tạo nên sự gắn kết trong tình bạn và trở thành những người bạn thân với nhau; trong khi đó, sự hấp dẫn về sở thích, tính cách cũng khiến các em kết thân với nhau. Những đặc điểm liên quan đến cá nhân như sở thích, tính cách hấp dẫn và khiến các em lớp 10 kết thân với nhau hơn cả; trong khi sự ủng hộ, giúp đỡ nhau mới khiến các em lớp 12 kết thân với nhau hơn so với các em lớp 11. Một số đặc điểm về tính cách cũng là lý do khiến các em học sinh nội thành có xu hướng kết thân hơn so với học sinh ngoại thành.
Minh Thu