
Toàn cảnh của buổi tọa đàm
Tại buổi tọa đàm, các khái niệm, vai trò, tầm quan trọng của việc mã hóa khi xử lý số liệu trong nghiên cứu định tính được trình bày rõ ràng, tỉ mỉ. Mã hóa trong nghiên cứu định tính là một quá trình phân loại một cách có hệ thống các đoạn trích trong dữ liệu định tính để tìm ra các chủ đề và mẫu. Nó cho phép lấy dữ liệu không có cấu trúc hoặc bán cấu trúc như các cuộc phỏng vấn sâu hoặc các thảo luận nhóm tập trung và cấu trúc nó thành các chủ đề và mẫu để phân tích. Mã hóa dữ liệu định tính giúp phân tích có hệ thống và chặt chẽ hơn. Mã hóa dữ liệu còn làm tăng tính hợp lệ cho phân tích cũng như làm giảm sai lệch tiềm ẩn khi phân tích dữ liệu.
Buổi tọa đàm cũng giúp các nghiên cứu viên trẻ, với kinh nghiệm nghiên cứu chưa phong phú biết muốn mã hóa dữ liệu trong các nghiên cứu định tính cần thực hiện theo quy trình nào. Muốn mã hóa dữ liệu, nhà nghiên cứu phải thực hiện theo quy trình 5 bước, bao gồm: Đọc qua dữ liệu; Áp dụng mã cho các đoạn trích; Tiến hành các vòng mã hóa khác nhau; Nhóm các mã theo chủ đề; Đưa ra các diễn giải dẫn đến kết quả nghiên cứu cuối cùng.
Chia sẻ tại buổi tọa đàm, ThS. Lâm Thanh Bình cho biết thêm để có thể mã hóa dữ liệu, mỗi nghiên cứu cần xây dựng được codebook (sổ mã). Sổ mã là danh sách các mã được nhà nghiên cứu sử dụng khi phân tích dữ liệu. Nó bao gồm định nghĩa các mã cũng như cách sử dụng các mã trong thực tế. Việc sử dụng sổ mã sẽ giúp dữ liệu trong nghiên cứu được thống nhất, tránh trùng lặp cũng như giúp nhà nghiên cứu có thể kiểm tra độ chính xác của dữ liệu sau khi phân tích.

ThS. Lâm Thanh Bình chia sẻ tại buổi tọa đàm
Việc mã hóa dữ liệu gồm 4 bước: Bước 1: Đọc dữ liệu và gán mã; Bước 2: Tổ chức mã thành các danh mục và mã con; Bước 3: Thực hiện thêm các vòng mã hóa dữ liệu; Bước 4: Biến mã và danh mục thành câu chuyện cuối cùng. Để giúp các nhà nghiên cứu thực hiện được mã hóa dữ liệu, một số công cụ phần mềm trợ giúp cũng được chia sẻ như mã hóa bằng thủ công (bằng tay), bằng phần mềm MS. Word/Excel hoặc sử dụng phần mềm Delve. Tuy nhiên, mỗi một công cụ đều có những ưu điểm và hạn chế nhất định. Do vậy, các nhà nghiên cứu cần vận dụng một cách linh hoạt các công cụ hỗ trợ này.
Để làm rõ hơn chủ đề của buổi tọa đàm, Phòng Tâm lý học cơ bản có đưa ra một số ví dụ thực tế khi thực hiện các nghiên cứu định tính của Phòng có sử dụng mã hóa dữ liệu.
Buổi tọa đàm tuy diễn ra trong thời gian ngắn nhưng nhận được rất nhiều ý kiến chia sẻ, trao đổi của các cán bộ, nghiên cứu viên trong Viện. Mọi người tham dự đều chia sẻ những thuận lợi cũng như khó khăn khi mã hóa dữ liệu trong nghiên cứu định tính.

Chủ đề của buổi tọa đàm thu hút được sự chú ý của những người tham dự
Buổi tọa đàm là nơi các cán bộ, nghiên cứu viên trong Viện chia sẻ, trau dồi những kiến thức, kinh nghiệm trong hoạt động nghiên cứu khoa học. Đây chính là ý nghĩa của mỗi buổi sinh hoạt khoa học được tổ chức thường xuyên tại Viện Tâm lý học. Điều này giúp mỗi nghiên cứu viên có thể nâng cao kiến thức, kỹ năng chuyên môn của bản thân, cũng như tạo động lực để các nghiên cứu viên trẻ chủ động, tích cực tham gia nghiên cứu khoa học, thực hiện tốt vai trò, trọng trách của mỗi nhà nghiên cứu đối với xã hội.
Huyền Trang